طرح کسب کار (Business plan) چیست؟

امروزه همه ی ما با فواید برنامه ریزی و امکان پیشبرد صحیحتر و بهتر اهداف بدین وسیله آگاه هستیم. برنامه ریزی فرد مشخص می کند که او می خواهد در آینده به کجا برسد و چگونه به هدف خود دست یابد. مطالعات در کشورهای غربی نشان می دهد که کارآفرینان موفق قبل از شروع یک کسب و کار برنامه ریزی دقیقی انجام می دهند. یکی از مهمترین ابزارهای مورد استفاده کارآفرینان در این راستا «  Business plan یا طرح کسب و کار» است.

اگر می خواهید یک شرکت و کسب و کار خود را راه اندازی کنید یا حتی یک فروشگاه کوچک، یکی از اولین کارهایی که باید انجام دهید تهیه یک بیزینس پلن است.

برای موفقیت در بخش تجارت، ایجاد یک استراتژی خوب و داشتن یک طرح تجاری خوب قبل از شروع کار بسیار مهم است. یک طرح کسب و کار که به خوبی چیده شده، کسب و کار شما را به یک تجارت بلند مدت و سودآور تبدیل می کند.

در این مقاله قصد داریم شمارا با تعریف بیزینس پلن، نحوه ی تهیه آن و در نهایت با فواید آن آشنا کنیم.

طرح کسب و کار یا Business plan چیست؟

طرح کسب و کار را می توان به عنوان موثرترین ابزار در تصمیم گیری برای اینکه یک کسب و کار به اهداف و مقاصد خود، بقای مالی و در نهایت موفقیت برسد، مورد استفاده قرار می گیرد. به عبارت دیگر، طرح کسب و کار راه اندازی یک کسب و کار روی کاغذ است.

طرح کسب و کار که می توان آن را به عنوان نقشه راه (road map) کارآفرینان توصیف کرد، وضعیت موجود، نیازهای به وجود آمده و نتایج احتمالی ابتکارات جدید را نشان می دهد و در عین حال، به توسعه استراتژی های موثر برای جلوگیری از شکست پروژه کمک می کند.

چرا به یک طرح کسب و کار نیاز دارید؟

با توجه به محبوبیت تجارت الکترونیک در سال‌های اخیر، رقابت بین کسب و کارها افزایش یافته است. این بدان معنی است که در چنین فضای رقابتی، شرکت شما به یک پایه قوی نیاز دارد تا به نوعی بقا و سود بلندمدت برسد.

طرح کسب و کار به شما این امکان را می دهد که محیط رقابتی را تجزیه و تحلیل کنید و استراتژی هایی را شناسایی کنید که به شما امکان پیشی گرفتن از سایر کسب و کارهارا می دهد. با تجزیه و تحلیل بازار می توانید ببینید چه چیزی مورد نیاز است، چه چیزی در بازار کم است، چه کارهایی اشتباه انجام می شود وچه کارهایی را می توانید برای بهبود کسب و کارتان انجام دهید.

در عین حال، تهیه یک طرح تجاری به شما این امکان را می دهد که درک کنید که مشتریان بالقوه شما از برندها چه انتظاراتی دارند. دانستن خواسته های مصرف کنندگان بهتر از سایر شرکت ها یک امتیاز اضافی بنفع شماست. داشتن یک برنامه در دست همچنین تضمین می کند که کل تیم بر روی اهداف یکسانی کار می کنند.

علاوه بر این، اگر به دنبال جذب سرمایه هستید، باید یک طرح تجاری در دست داشته باشید. بسیاری از سرمایه گذاران علاقه مندند قبل از سرمایه گذاری در یک شرکت، طرح تجاری آن  را بررسی کنند. به همین دلیل، اگر به فکر جذب سرمایه گذاران نیز هستید، به یک طرح تجاری نیاز دارید.

انواع طرح های تجاری چیست؟

انواع طرح های کسب و کار با توجه به اهداف، نیازها و فرآیندهای تجاری شرکت ها متفاوت است. انواع طرح های تجاری که کسب و کارها را می توان به شرح زیر فهرست کرد:

1.طرح کوچک: مینی پلن ها شامل اطلاعات مالی مانند نیازهای مالی، پیش بینی درآمد، جریان نقدی است که معمولا بین 1 تا 10 صفحه می باشد. مینی پلن  حاوی اطلاعات حیاتی برای یک کسب و کار است، اما پیشنهاد می شود از این نوع طرح به عنوان جایگزینی برای یک طرح تجاری جامع استفاده نشود.

2.طرح ارائه: شامل اطلاعات کوتاه اما جالب و جامع در مورد کسب و کار است. این نوع پلان که شامل جزئیاتی مانند تصویر، صدا و دکوراسیون است، عموماً برای اهداف تبلیغاتی استفاده می شود.

طرح ارائه بیشتر توسط کارآفرینان جدید ترجیح داده می شود اما مشاغل موجود نیز می توانند استفاده کنند.

3.برنامه کاری: برنامه کاری حاوی اطلاعاتی در مورد تحقق، مدیریت و تنظیم فرآیندهای تجاری در یک شرکت است وبه صورت درون سازمانی استفاده می شود و فرهنگ سازمانی، روش کار و فلسفه شرکت را منعکس می کند.

4.برنامه استراتژیک: با برنامه استراتژیک که اساساً شامل اطلاعات عوامل منابع و زمان است، هدف آن است که هنگام ایجاد استراتژی، نقاط ضعف و قوت شرکت ها آشکار شود. به لطف این طرح، کسب‌وکارها می‌توانند راه‌ها و راه‌حل‌های جایگزین برای موانعی که ممکن است در فرآیندها و اهداف کسب‌وکار خود با آن مواجه شوند، تولید کنند.

چگونه در 8 مرحله یک طرح کسب و کار تهیه کنیم؟

یک طرح کسب و کار از بخش های مختلفی تشکیل می شود تا عناصری مانند مدل کسب و کار یک شرکت، عملکرد و اهداف فرآیندهای کسب و کار را توضیح دهد. به منظور تهیه یک طرح تجاری موثر و هدفمند، باید اطلاعات مورد نیاز برای هر بخش از مراحل درج شود. مراحلی که کسب و کارها باید هنگام تهیه طرح کسب و کار دنبال کنند و اطلاعات موجود در هر مرحله را می توان به صورت زیر خلاصه کرد:

1.خلاصه اجرایی کسب و کار: به عنوان اولین مرحله از طرح کسب و کار، باید یک بخش خلاصه تهیه شود که شامل اطلاعاتی مانند هدف طرح کسب و کار، الزامات این منظور و مزایایی است که ارائه می دهد. در مجموع، در این مرحله، کسب و کار و طرح تجاری مورد نظر باید به طور جامع و خلاصه منتقل شود.

2.تاریخچه کسب و کار: در این مرحله از طرح کسب و کار برای کسب و کارهای موجود، تاریخ تاسیس کسب و کار و تحولات و دستاوردها از این تاریخ تا به امروز درج شده است. از سوی دیگر، کسب‌وکارهای جدید می‌توانند با ارائه دلایل ابتکارات خود در این مرحله، تبلیغات عمومی داشته باشند.

3.محصولات و خدمات: در این مرحله از طرح کسب و کار، محصولاتی که کسب و کارها می فروشند یا خدماتی که ارائه خواهند داد به وضوح درج می شود. جزئیات محصولات و خدمات مورد نظر، سبد مشتریان، منابع رقیب و مزایا از جمله مواردی است که باید درج شود.

4.مدیریت بازرگانی: در این مرحله از طرح کسب و کار، اطلاعاتی در مورد مدیریت و منابع کسب و کار که نقش مهمی در حمایت از منابع یا واحدهای مختلف سرمایه گذاری دارند، ارائه می شود. در این مرحله منابعی که برای اجرای سیاست های مدیریتی در راستای اهداف کسب و کار مورد نیاز خواهد بود نیز گنجانده شده است.

5.بازاریابی: هنگام تهیه طرح کسب و کار، اطلاعاتی در مورد بازار هدف محصولات و خدمات و فعالیت های بازاریابی در قسمت بازاریابی درج می شود. از آنجایی که اطلاعات در این مرحله به بقای کسب و کارها مربوط می شود، کسب و کارها باید توجه ویژه ای به این مرحله داشته باشند.

6.فرآیند تولید و عرضه: در این مرحله از طرح تجاری اطلاعاتی در مورد ظرفیت تولید، سیستم ها و فناوری های موجود، منابع تولید، آمار تولید، در دسترس بودن نیروی کار و غیره ارائه می شود.

7.اطلاعات مالی: در این مرحله از طرح تجاری، اطلاعات مالی مانند صورت های مالی، سود خالص، سرمایه، فروش، هزینه های تولید محصول لحاظ می شود. این مرحله به ویژه برای مشاغلی که می خواهند از موسسات سرمایه گذاری جذب سرمایه داشته باشند، بسیار مهم است.

8.اطلاعات ریسک: در قسمت آخر طرح کسب و کار، ریسک هایی که ممکن است در حین پیشبرد به سمت اهداف، کسب و کار با آنها مواجه شوند گنجانده شده است. علاوه بر این،  شامل اقداماتی است که می‌توان در برابر ریسک‌های احتمالی یا استراتژی‌هایی که در این بخش قابل اجرا هستند، اتخاذ کرد. این مرحله هم برای عملکرد خود شرکت و هم برای مؤسسات سرمایه گذاری بسیار مهم است.

مزایای طرح کسب و کار چیست؟

یک طرح کسب و کار می تواند سهم مهمی در فرآیندهای مختلف کسب و کار و ابعاد مختلف یک فرآیند تجاری داشته باشد. مزایای طرح کسب و کار برای یک کسب و کار را می توان به شرح زیر فهرست کرد:

    – به پایداری مشاغل کمک می کند.

    –  کمک می کند تا نقاط قوت و ضعف کسب و کارها آشکار شود.

    – به کسب و کارها کمک می کند تا خطرات احتمالی آینده و اقداماتی را که می توان در برابر این خطرات اتخاذ کرد شناسایی کنند.

    – اجازه می دهد تا کسب و کارها اولویت های خود را تعیین کنند.

    – اطلاعات لازم را برای ارزیابی های مالی کسب و کارها ایجاد می کند.

    – امکان ارزیابی بی طرفانه، شفاف و آگاهانه از فرآیندهای تجاری را فراهم می کند.

    – امکان جذب سرمایه از سرمایه گذاران را ایجاد میکند.

   – امکان تعیین پتانسیل بازار شرکت ها و ارزیابی استراتژی های محافظت از سهم بازار را فراهم می کند.

 سخن آخر

صرف نظر از نوع، بخش فعالیت یا اندازه یک کسب و کار، در این مقاله برای شما توضیح دادیم که طرح کسب و کار که نقش مهمی در تداوم و موفقیت آن دارد، چگونه تهیه می شود، انواع آن و مزایایی که برای کسب و کار فراهم می کند، چیست.

مطالب مرتبط پیشنهادی:

پرسونای (Persona) مشتری چیست؟ نحوه ایجاد و اهمیت

تحلیل PESTEL (پستل ) چیست؟ مراحل انجام و مزایا